Bildiyiniz kimi, artıq imtahan nəticələri elan olunub. Nəticədə
bəzi ailələrdə valideynlərin az bal toplayan şagirdlərə təziqləri başlayıb. Hər
kəsə məlum olduğu kimi, hər il imtahan nəticələrinin elanından sonra
abituriyentlərin evdən qaçması, intihar etməsi ilə bağlı xəbərlər eşidirik.
Belə halların qarşısını almaq üçün hansı tədbirlər görülməlidir?
Valideynlər və məktəb şagirdlərə necə yanaşmalıdır?
Psixoloq Aytən Ələkbərova Referans.az-a verdiyi açıqlamada
bu sualları cavablandırıb.
“Bu dövrlərdə bəzi valideynlər övladlarını psixoloqa gətirirlər
amma özlərinin nə qədər psixoloqa ehtiyacları olduqlarını duymurlar. Onlar
övladlarına dayanmadan, usanmadan ancaq oxu deyirlər. Məsələn, valideyn deyir
ki, övladıma nə vaxt dərs oxu desəm, deyir ki, mən acmışam. Amma bu valideyn, əslində,
başa düşmür ki, bu emosional aclıqdır. Abituriyent bütün günü hazırlıqlarda
ayaq üstə ora-bura qaçaraq yemək yedikdə ondan hansı potesialı gözləmək olar?.
Valideyn birinci növbədə bunu düşünməlidir. Hələ bunlara baxmayaraq, bizim
abituriyentlərimiz çox qəhrəmancasına yanaşırlar bu məsələyə. Qarşılarına
qoyduqları məqsədə necə olur-olsun nail olurlar. Təəssüflər olsun ki, biz
özümüz də qazana bilmədiyimiz nailiyyətlərimizi övladlarımızdan gözlüyürük.
Onların psixoimmunitetlərinin bunlara tab gətirəcəyini bildikləri halda digərləri
ilə müqayisə edirik, sən də bu balı toplamalısan deyirik. Sözsüz ki, burada ilk
addım valideynin üzərinə düşür. Valideyn övladı ilə empatiya qurarkən
çalışmalıdır ki, idraki empatiya qursunlar. Empatiyanın özünün də iki növü var:
hissi və idraki. Düzdür, idraki empatiya daha çox kişilərdə mövcud olur. Lakin
yaxşı olardı ki, hər iki valideyn bunu etsin. Bu zaman onlar övladlarının
ağrı-acılarını daha yaxşı başa düşəcəklər”.
Psixoloq qeyd edib ki, belə nüanslarda valideynlər xüsusilə
diqqətli olmalıdırlar. Çünki bəzən bu mövzuda manipulyativ abituriyentlər də az
olmur.
“Bu proses dövründə hər iki tərəf səbrli olmalı və məntiqlə
yanaşmalıdır. Əks halda olduqca mənfi hadisələr baş verə bilər. Nəticədə,
intihar halları, eləcə də valideynlərdə ürək tutmalar və s. hadisələrin sayı
artır”.
Fidan Vəlisoy
