Son illərdə sosial şəbəkələrsiz həyatı təsəvvür etmək olmur. İnsanlar xəbərləri ordan oxuyur, digər insanlarla fikir mübadiləsi aparır, öz bacarıqlarına uyğun fotolar, videolar çəkir başqaları ilə paylaşırlar. Artıq sosial şəbəkələr gəlir yerinə çevrilib.
Hər bir yeniliyin müsbət tərəfi olduğu kimi mənfi tərəfələri də var. Xüsusilə, son illər istifadəçi sayına görə önə çıxmış “TikTok” platformasından istifadə edən uşaqlar daha çox mənfi təsirə məruz qalırlar. Ona görə də bəzi ölkələrdə uşaqların bu platformadan istifadəsi məhdudlaşdırılıb.
Azərbaycanda da uşaqların “TikTok”a girişinin qadağan edilməsi təklif edilib. Bu təkliflə Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin şöbə müdiri Elgün Səfərov “Uşaqların kiber mühitdə müdafiəsi və rəqəmsal təhlükələrə qarşı birgə fəaliyyət” mövzusunda keçirilən dəyirmi masada çıxış edib. O bildirib ki, bəzi ölkələrdə uşaqların tiktoka girişi qadağan edilib. Bizdə də bu istiqamətdə addım atılmalıdır.
Bəs bu necə tənzimlənə bilər?
Yenisabah.az xəbər verir ki, məsələ barədə Bizim.Media-ya danışan İnformasiya texnologiyaları üzrə mütəxəssis Elvin Abbasov deyib ki, hər hansı sosial şəbəkədə lokal uyğunlaşma, Azərbaycan üçün xüsusi tənzimlənmə yaradılması öz-özlüyündə çox da asan məsələ deyil:
“Beynəlxalq platformaların daxilində lokallaşma o platformalar üçün çox böyük iş tələb edir ki, onlar Azərbaycan girişləri üçün xüsusi bir həll yaratmalıdırlar. Bunun üçün “Tiktok” rəhbərliyi Azərbaycan üçün əlavə iş aparmalıdır, bunun üçün qanuni tənzimləmələr və digər məsələlər də həllini tapmalıdır. Amma başqa metodlar da var. Nümunə üçün maarifləndirmə işini deyə bilərik. Biz bunun üçün ölkədə maarifləndirmə işi aparmalıyıq. Həm qanun, həm vətəndaşların maarifləndirilməsi müstəvisində iş getməlidir”.
O, bildirib ki, digər bir məqam isə “Tiktok”un özünün tənzimləmələridir:
“Bu tənzimləmələrdə əgər bir fərd öz ailə üzvlərini orada qeyd edib, orada onun övladı olduğu haqda tənzimləmə apara bilsə, onun izləyəcəyi kontentləri seçə bilsə yaxşı olar. Məsələn, uşaq 18+ kontentlər, pornoqrafik, erotik, qeyri-etik sözlərin istifadə olunduğu kontentlər izləyə bilməsin. Və ya o seçə bilməlidir ki, ancaq maariflənmə kontentlərindən istifadə eləsin.
Daha öncə də ölkədə feysbukun qadağan olunması və ya vergi tətbiq olunması ilə bağlı çox fikir səslənmişdi. Bu, lokallaşma deməkdir. Lokallaşma beynəlxalq platformada hər ölkə üçün ayrı bir iş mexanizmi, iş axını yaradılması öz-özlüyündə çətin prosesdir. Bu həm platformalar üçün çətindir, həm də yerli qanunvericilik dəstəkləməlidir, əsaslı səbəblər olmalıdır, sosial tədqiqiatların nəticəsində qanunvericilik işləri aparılmalıdır. Yəni burada bir xeyli fəaliyyət planı əks olunmalıdır.
Digər bir məqam var ki, onlar bununla razılaşacaqlarmı ki, Azərbaycan üçün xüsusi tənzimləmələrdə iştirak etsinlər və öz platformalarında Azərbaycan üçün lokallaşma aparsınlar. Bunun üçün ən əsas məqamlardan biri də Azərbaycan onların bazarı üçün nə qədər gəlirli olduğunu bilmək laızmdır.
Tutaq ki, 9 milyondan çox internetə çıxışımız var və 6 milyonun üzərində müxtəlif sosial şəbəkə istifadəçimiz var. Bunların hər birinə baxanda ümumi 6 milyon sosial şəbəkələr istifadəçisi olan ölkənin sosial şəbəkələr üçün nə qədər böyük bir təsirə malik ola bilər ki, onlar əlavə iş axını yaratsınlar”.
